Địa lí 6/Thời tiết, khí hậu và nhiệt độ không khí

Thời tiết và khí hậu

a) Thời tiết

– Là sự biểu hiện hiện tượng khí tượng ở một địa phương trong một thời gian ngắn nhất định.

– Thời tiết luôn thay đổi.

b) Khí hậu

– Khí hậu của 1 nơi là sự lặp đi lặp lại tình hình thơì tiết ở nơi nào đó, trong 1 thời gian dài, từ năm nay này qua năm khác và đã trở thành quy luật.

Nhiệt độ không khí và cách đo nhiệt độ không khí

a) Nhiệt độ không khí

– Khi các tia bức xạ Mặt Trời đi qua khí quyển, mặt đất hấp thụ lượng nhiệt của Mặt Trời, rồi bức xạ lại vào không khí, không khí nóng lên. Độ nóng lạnh đó gọi là nhiệt độ không khí.

b. Cách đ​o nhiệt độ không khí

– Đo nhiệt độ không khí bằng nhiệt kế.

– Cách tính nhiệt độ trung bình ngày, tháng, năm:

+ Nhiệt độ trung bình ngày =Tổng nhiệt độ các lần đo/số lần đo.

+ Nhiệt độ trung bình tháng =Tổng nhiệt độ các ngày trong tháng/số ngày trong tháng.

+ Nhiệt độ trung bình năm = Tổng nhiệt độ các tháng trong năm/12.

Sự thay đổi nhiệt độ của không khí

a) Nhiệt độ không khí thay đổi tuỳ theo vị trí xa hay gần biển

– Sự tăng, giảm nhiệt độ của mặt nước và mặt đất rất khác nhau. Các loại đất, đá,... mau nóng, nhưng cũng mau nguội, còn nước thì nóng chậm hơn nhưng cũng lâu nguội hơn.

– Do đặc tính hấp thụ nhiệt của đất và nước khác nhau, dẫn đến sự khác biệt về nhiệt độ giữa đất và nước, làm cho nhiệt độ không khí ở những miền nằm gần biển và những miền nằm sâu trong lục địa cũng khác nhau.

b) Nhiệt độ không khí thay đổi theo độ cao

– Càng lên cao nhiệt độ không khí càng giảm.

– Cứ lên cao 100 m nhiệt độ lại giảm 0,6oC.

c) Nhiệt độ không khí thay đổi theo vĩ độ.

– Nhiệt độ không khí giảm dần theo vĩ độ.

– Vùng vĩ độ thấp: nhiệt độ cao.

– Vùng vĩ độ cao: nhiệt độ thấp.

Tham khảo

• SGK Địa lí 6 – Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam (tái bản lần thứ mười tám – 2020).