ခေတ်တသာ ပအိုဝ်ႏလိတ်မွူး
လေက်ပꩻအိူႏအလောင်း လိူꩻယွယ်းတဖြာꩻထာꩻထီႏ
ကမ္ဘာႏတန်အလောင်းကီ ခမ်းထီအဝ်ႏ၊ယေန်ႏကေႏမုꩻကထိူကတသွောင်းထွူလဲန်းဒါႏလိူꩻမျိူꩻ၊ခွိူꩻနွယ်ႏတန်သီး ဖိုင်ႏနဝ်ꩻ အလေက်လုဲင်ꩻဖိုင်ႏယိူနဝ်ꩻတဲꩻ ပြဲꩻစုင်ႏလဲန်းဒျာႏဖုင်ႏနဝ်ꩻသွူ ကအဝ်ႏကုဲင်ဒါႏ ခမ်းတအဲန်ထဝ်းဒွိုန်း ခမ်းရင်ꩻသားလိူꩻမျိူꩻ၊ခွိူနွယ်ႏပေႏဖိုင်ႏယိူနဝ်ꩻ လေက်လုဲင်ꩻကအီႏပြဲꩻစုင်ႏလဲန်းဒါႏသားဖိုင်ႏနဝ်ꩻ ရတအာငါႏ တဝ်းသွူ၊လေက်လုဲင်ꩻကလꩻပြဲꩻစုင်ႏတဝ်းဒွိုန်းအကို နီပꩻအိူႏ ယိုလဲꩻအဝ်ႏပါသောꩻနေနေသွူ။
လိူꩻမျိူꩻတမျိူꩻအတာႏ လေက်လုဲင်ꩻယိူနဝ်အရေꩻ တန်ငါႏသွူ ၊ နီပꩻအိူႏယိူသမဲင်ꩻအကိူတယ်ႏစွောန်ႏဒျာႏခမ်းတန်သုဝဏ္ဏသထုင်ႏကကုဲင်ပြင်ꩻထွူကာႏ ကောပ်လေက်လုဲင်အဲန်ထဝ်းနဝ်ꩻမꩻ နေင်ႏပေါင်ꩻအရေင်တန်ꩻ နီပꩻအိူႏသမဲင်ꩻအစဲတ်အမဲန်ႏယိူလဲꩻခမ်ႏဗာႏဝင်ꩻပလိုꩻ ဗိတ်ꩻနဝ်ꩻသွူ။
နုဲင်းယိူခါ နီပꩻအိူႏယိူ လေက်လုဲင်ꩻအဝ်ႏလဲန်းဒျာႏရိုꩻကီလဲꩻ နီပꩻအိုႏလေက်ယိူပေါႏလွောန်ထာꩻနဝ်ꩻရျာꩻစုတဗာႏငါတဲꩻရတလꩻဗွေတဝ်းဒွိုန်းသွူ
ကောပ်နဝ်ꩻမꩻအသက်အဝ်ႏဆာႏနေကဒျာႏမားမကောင် မိန်ႏဒေါꩻဗာႏစွောန်ႏစွောန်ႏနဝ်ꩻ အတပြဲꩻစုင်ႏ ငါႏတဝ်းဒွိုန်းနဝ်ꩻသွူ။
ထွူတကာႏတဝ်း လေက်မူတဲꩻသမ်းအဝ်ႏကꩻနီမူနဝ်ꩻမꩻအဝ်ႏလိူႏဖျင်တဲ့ꩻအဝ်ႏ၊လေက်ပꩻအိူႏမူ နီမူယိူလဲꩻ ဖေႏကထွာတမူချင်ႏနဝ်ꩻအဝ်ႏလိူႏပေါင်ꩻဒွိုန်းကဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။
ထီႏဗာႏနီသွောန်းသီးလေက်ပꩻအိူႏဗွေပြဲꩻစုင်ႏတဝ်း
နုဲင်းယိူတွောꩻကမိန်မွောန်းဖျင်တသာယင်းသားနဝ်ꩻရ
အဝ်ႏခွေသွောန်းတဖြာꩻလွုမ်ꩻတကာႏတဝ်း ၊နုဲင်းသွောန်းသီးပꩻအိူႏအကိူ ကထွာဒျာႏ လေက်တဲမ်းဆရာႏဖြားခွန်ကုဝေနဝ်ꩻတဲꩻ မိန်မွောန်းဖျင်တသာငါႏ လေက်ပꩻအိူႏ အဝ်ႏဟွုန်ဗာႏဖိူနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
ခွေသွောန်းနဝ်ꩻလေက်လုဲင်ꩻပညာႏသျင်ႏတဲတမွေးတဝ်းနေနေ အိုင်အိုင်တွောꩻဒေါꩻဗောꩻနဝ်ꩻသမ်းတထွူတဝ်းတဲင် ခွေသွောန်းကသေနာႏသလောက် တဲမ်းတသာစမ်ꩻဗာႏ နီ
သွောန်းသီးလေက်ပꩻအိူႏတစူးတစိꩻပေႏနဝ်ꩻသွူ ။
တဲမ်းတသာရိူꩻကီလဲꩻ ထဲမ်တသာဗီးဖိုင်ႏ၊သရဖိုင်ႏ၊အ
မုဲင်ဖိုင်ႏ တမွေးတဝ်းသွူ။ ကအဝ်ႏဒျာႏအလီꩻအတွိုင်ꩻတဲမ်းပြောင်ꩻလုဲင်ႏဒျာႏကွိုꩻ တဲမ်းနယ်ꩻ၊အငဝ်းထန်းဖိုင်ႏ တောမ်ႏထဲမ်ပါယင်း အငဝ်းဒွေါင်ႏကို ငဝ်းရန်း နီရန်း နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
မိန်ႏဒေါꩻဗာႏစွောန်ႏစွောန်ႏနဝ်ꩻကအီႏမွောန်းဖျင်တသာဒါႏ လိူꩻမျိူꩻတမျိူꩻ လေက်လုဲင်ꩻယိူနဝ်ꩻ စူꩻဗော့ꩻဒျာႏလိူꩻတဖြာꩻထာꩻကျွိုက်နဝ်ꩻတလꩻတဝ်း၊စူꩻဗာႏဒျာႏ
လိူꩻအမျာꩻထာꩻကျွိုက်နဝ်ꩻသွူ။
နဝ်ꩻမꩻခွေသွောန်းမိန်ꩻဒေါꩻရီးဗာႏငဝ်းအဝ်ႏဆေꩻဆေꩻနဝ်သွူ။ယိူနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏခွေသွောန်းတဖြာꩻထာꩻထီႏဖဲꩻတဲင် ယိူနဝ်ꩻမꩻမဲန်ႏနေးနဝ်ꩻတဲခွေသွောန်းဒေါꩻတဲꩻတဗွုန်ႏတဝ်းအီႏလက်ခမ်ႏသားတောမ်ႏအီႏလက်ခမ်ႏတဝ်းသားတဲꩻ
အီႏအဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။
ယိူနဝ်ꩻထွာဒျာႏခွေသွောန်းတဖြာꩻထာꩻဒင်ႏပျꩻ၊ထာꩻစေနယ်နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။မိန်ႏတွိုႏတနီꩻနီꩻနီပꩻအိူႏလေက်ယိူ မိန်ႏအီႏမွောန်းဖျင်တသာ၊လေက်မွူးနီမွူးမိန်ႏခြွောန်းဗူႏဝင်ခိင်ႏသူꩻမဲꩻ ကထွာဒါႏပညာႏသျင်ႏသားဖိုင်ႏ ခွေသွောန်းကစေနယ်၊ဒင်ႏပျꩻနယ်ဒါႏလေက်မူယိူတဲꩻ မဲꩻစိန်ꩻစာꩻဖေႏပါဟောင်းယူႏနုဲင်းနဝ်ꩻတွောꩻ တဲမ်းစမ်ꩻဒျာႏတောမ်ႏခွေသွောန်းတဖြာꩻထာထီႏဖဲꩻနဝ်ꩻသွူ။
နဝ်ꩻမꩻခွေသွောန်းကဖျင်စမ်ꩻဒျာႏဖိုင်ႏနဝ်ꩻသရနဝ်ꩻ
အွောန်ႏစွူစွူဒျာႏတာဆီသူဖြိုင်ႏ ကွယ်ႏတွောꩻပြောင်ꩻထိူꩻအဝ်ႏဆေꩻဆေꩻနဝ်ꩻသွူ။
ယိူခါကအဝ်ႏသုင်ꩻဒါႏလေက်မွူးကိူသရအလီꩻဖိုင်ႏ
နဝ်ꩻ
အ အာ အိ အီ အု အူ အေ့ အေ အဲ့ အဲ အုဲင့် အုဲင် အော့
အော် အို့ အို
ဖိုင်ႏနဝ်ꩻသွူ။
ခွေသွောန်းကဖျင်လွေနဝ်ꩻ
အ အာ အိ အီ အု အူ အေ အေံ အဲ အယ် အုဲ အုဲင် အော
အော် အို အိူ
နုဲင်းယိူဖိုင်ႏနဝ်ꩻသွူ။
အငဝ်းရန်းဖိုင်ႏနဝ်ꩻတဲꩻ အလီꩻနဝ်ꩻနုဲင်းခွေသွောန်းကထီႏ
နဝ်ꩻနုဲင်းဒျာႏတစွုမ်ႏတဝ်းနဝ်ꩻမꩻထဲမ်သောꩻပါယင်းအ
ငဝ်းဒွေါင်ႏကိူနီရန်း
အလီꩻနဝ်ꩻ
က ကꩻ ကာ ကာꩻ ကား ကာႏ
အငဝ်းဒွေါင်ႏအဝ်ႏနီရန်းလွုမ်ꩻ အငဝ်းဆွာꩻအဝ်ႏ လိတ်ꩻရန်း
ခွေသွောန်းကထဲမ်သောꩻလွေꩻယင်း အငဝ်းရန်း၊ဖိုင်ႏ
နဝ်ꩻ နုဲင်းဆလꩻယိူ အတွိုင်ꩻသွူ
က ကꩻ က့ ကꩻ ကာ ကာꩻ ကား ကာႏ
အငဝ်းဆွာကိုနဝ်ꩻတပြောင်ꩻလုဲင်ႏတဝ်း၊ ထဲမ် သောꩻလွေꩻယင်းဒျာႏကြွိုꩻ အငဝ်းဒွေါင်ႏ က့ က့ꩻ ယိူနီဖြိုင်ႏ
အလီꩻကိူအငဝ်းကထန်ႏဒါႏ
ကေ့ ၊ကဲ့ ၊ကုဲင့်၊ကော့ ၊ကို့ ယိူဖိုင်ႏနဝ်ꩻ ခွေသွောန်းဖျင်လွေꩻလုဲင်ႏ ကေ ၊ကဲ ၊ ကုဲ ၊ ကော၊ကို နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ ။
အငဝ်းနဝ်ꩻဗွိုန် ဒျာႏအလီꩻ ကွာႏအတဲမ်းလွုမ်ꩻ
ဗီးခြွိုင်းခြိူꩻဖိုင်ႏနဝ်ꩻ ထဲမ်တသာ အဝ်ႏတဝ်း အွောန်ႏဒျာႏနုဲင်းအလီꩻ တွိုင်ꩻတွိုင်ꩻ
ကွယ်ႏတွောꩻဗီးသုတ်ꩻကိူနဝ်ꩻတဲ အပြောင်ꩻလုဲင်ႏအဝ်ႏဆေꩻဆေꩻပေႏ
အလီꩻနဝ်ꩻ
က်၊င်
ပ်၊မ်
တ်၊န်
စ်၊ဥ်
ကီယိူဖိုင်ႏနဝ်ꩻတွယ်ꩻနေးဝင်ꩻ
ဝ်
ဏ်
ယိူနီဖြိုင်ႏနဝ်ꩻ သုင်ꩻခေါ်နေးဒျာႏ ထီႏဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻ
ခွေသွောန်းနဝ်ꩻ
က်၊င်
ပ်၊မ်
တ်၊န်
အဝ်ႏကုဲင် စ်၊ဥ် အတွယ်ꩻတာႏနဝ်ꩻ သောꩻလုဲင်ႏ တ်၊န် နေနေ
ဥ်၊ဏ် ယိူနီဗာႏနဝ်ꩻသောꩻတဝ်းဒွုမ်
စ်၊ဝ် နဝ်ꩻတဲꩻတွယ်ꩻလုဲင်ႏဝင်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ
ပုင်ႏစမ်ႏ
အလီꩻနဝ်ꩻ ကောဝ့် ကောဝ် ခွေသွောန်းကဖျင်တသာနဝ် ကစ် ကဝ် နုဲင်းနဝ်ꩻ။ယိူကိူနဝ်ꩻ သုင်ꩻလွေꩻတောမ်ႏ အ
သရ နဝ်ꩻသေန်ႏနဲꩻ အော သရ နဝ်ꩻသေန်ႏနဲꩻ ခွေသွောန်းခွယ်ꩻချာꩻဟမ်းပေါင်းယပ်ꩻ။
အဝ်ႏနဝ်ꩻထွူ ဗီႏသုတ်ꩻခန်ꩻကိူယိူ မိန်ႏတဲမ်းလွေနဝ်ꩻ
အငဝ်းဒွေါင်ႏတဲꩻနဝ်ꩻ၊အငဝ်းဆွာꩻတဲꩻနဝ်ꩻ တွယ်ꩻလွေꩻဒျာႏတောမ်ႏ သရ အငဝ်းဒွေါင်ႏစားခြေင်ခြေင်နဝ်ꩻသွူ။
ပုင်ႏစမ်ႏ
ကက် ကင်
ကေက် ကေင်
ကောက် ကောင်
ကိုက် ကိုင်
ကဲက် ကဲင်
ယိူကိူနဝ်ꩻ အငဝ်းဆွာꩻကိူနဝ်ꩻ မိန်ႏတွယ်ꩻတောမ်ႏ သရ
အငဝ်းဆွာနဝ်ꩻ အာ၊အီ၊အူ၊အေံ၊အော်၊အိူ နဝ်ꩻတဲမ်းအီ အဆင်ႏအဝ်ႏပြေႏဒျာႏလဲꩻထွိုင်ႏတွိုႏ အယ် နဝ် အဆင်ႏတပြေႏတဝ်းနဝ်ꩻမꩻတဲမ်းတဲꩻယိူ ၊သရ အယ် အတာႏတဲꩻ
တဲမ်းအီအဆင်ႏဖေႏပြေႏနဝ်ꩻ တွယ်ꩻလွေꩻဗောꩻဒျာႏ သရ အငဝ်းဒွေါင်ႏစားနဝ်ꩻသွူ။
အငဝ်းထန်ႏတောမ်ႏ အတဲမ်း တပေါႏသေန်ႏတဝ်းစားဖိုင်ႏယိူလဲꩻ ဖျင်လွေꩻပါ
ပုင်ႏစမ်ႏ
ကုံ့ ကုံ၊ ကုတ် ကုန် =ကိုက် ကိုင်
ကွုံ့ ကွုံ့ ၊ကွုတ် ကွုန် = ကုက် ကုင်
ကွံ့ ကွံ ၊ကုပ် ကုမ် =ကိုပ် ကိုမ်
ကွစ် ကွဥ် =ကွောတ် ကွောန်
တွပ် တွမ်= တောပ် တောမ်
ကစ် ကဥ် =ကိတ် ကိန်
ကိတ် ကိန်=ကိက် ကိင်
ကွတ် ကွန်=ကုတ် ကုန်
ကွိုတ် ကွိုန် – ပွယ်ꩻကွိုန်ꩻ= ကွုတ် ကွုန် –ပွယ်ကွုန်ꩻ
ကိုတ် ကိုန် –မိုတ်လို့ဝင်ꩻ = ကွိုတ် ကွိုန် –မွိုတ်လို့ဝင်ꩻ
မိန်ႏတွယ်ꩻတောမ်ႏ ယပယ်၊လဗဲန် ရဗဲန် နဝ်ꩻတဲꩻ
ဗွိုန်ပီ နုဲင်းဆကီ ယိူ အတွိုင်ꩻနဝ်ꩻသွူ
ကံ့ ကံ
ကျေ့ ကျေ
ကုံ့ ကုံ
ဖိုင်ႏယိူနဝ်ꩻ သုင်ꩻတဝ်းဒွုမ်
ကွယ်ႏတွောꩻ မိန်ႏအီႏတဲမ်းလွေꩻငဝ်းကထူႏလွူးပါဠိ ဖိုင်ႏယိူနဝ်ꩻ နုဲင်းခွေသွောန်းထာထီႏနဝ်ꩻ သုင်ꩻလွေꩻဗောꩻ တဲမ်းနယ်ꩻအလီꩻနဝ်ꩻနုဲင်းဒျာႏပေါင်းဟဝ်
ပုင်ႏစမ်ႏ
ကမ္ဘာႏ
ကက္ကူႏ
သစ္စာႏ
ဥက္ကဌ
ကဏ္ဍ
နဝ်ꩻမꩻခွေသွောန်းကတဲမ်း၊ကဒေါꩻဒါႏ နုဲင်းဆကီ
ယိူဖိုင်ႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏခွေသွောန်းတဖြာꩻ ထာထီႏ ဒျာႏတဲင်
မိန်ႏမွောန်းဖျင်စမ်ꩻ နုဲင်းယိူနဝ်ꩻ ရဟဝ်ဟောင်းယူႏနုဲင်းနဝ်ꩻတွောꩻ ဒင်ႏပျꩻနယ်ဗာႏ ဖူးဝေးအမျာꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
ကွယ်ႏတွောꩻအီႏမွောန်းဖျင်ဗာႏ လေက် တဗာႏယိူနဝ်ꩻ
စူꩻဗာꩻဒျာႏအမျာꩻထာꩻကျွိုက်၊လွိုက်ဗာႏဒျာႏ အမျာꩻကလက်ခမ်ႏစားနုဲင်းနဝ်ꩻမꩻ ခွေသွောန်းကတဲမ်း ယိူတဲꩻ လက်ခမ်ႏသားလဲꩻနဝ်ꩻ၊တလက်ခမ်ႏတဝ်းသားလဲꩻနဝ်ꩻ အီးအဝ်ႏ နဝ်ꩻသွူ။
ယိူဖိုင်ႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏလေက်ပအိူႏ အလောင်း လိူꩻယွယ်းတဖြာꩻထာꩻထီႏနဝ်သွူ။
ပꩻအိူႏပေႏဖြားဗွာခမ်း SR