သွဉ်ထူႏကေႏလယ်ႏမု
သွဉ်ထူႏကေႏလယ်ႏမု ထာꩻမာꩻရဲဉ်ႏအစီႏစဲဉ်ႏဖုံႏတဲ့ အောဝ်ႏအာတန်ဒျာႏသွူ။နုဲင်းလိတ်အုတ်ယိုအကိုတဲ့ ကဖောႏနယ်ခါꩻနဝ်ꩻ အခန်ꩻကဏ္ဍနေးတဲ့ အဝ်ႏသွစ်ꩻခန်ꩻသွူ။အခန်ꩻကဏ္ဍတဗာႏစီႏတဲ့ ခွေသွဥ်းအီႏတဲမ်းနယ်ဖေႏလွေꩻသွူ။ အမုဲင်တာတဗာႏတဲ့ သွဉ်ထူႏကေႏလယ်ႏမုထာꩻမာꩻရဲဉ်ႏနဝ်ꩻနေးမုဲင်ꩻစားဟောင်း။ ၁။ နီကအဝ်ႏဖတ်ဒါႏ ဟော်ꩻဒါႏလိတ်ဖုံႏအခိန်ႏတွင်ꩻနောဝ်ꩻ တွမ်ႏနီဖဝတထပ်ချင်ႏထွိုင်ႏဗွိုန်လို့ဝင်ꩻနောဝ်ꩻ နီဖဲ့ꩻနီခဝ် ရောꩻ့တဝ်းတွမ်ႏရောꩻ့ နီမျိုꩻယိုချင်းဒေါ့ꩻချင်းအုံ ကထွိုင်ႏဒါႏလွေꩻတဲင် ထွာဒျာႏသွဉ်ထူႏကေႏလယ်ႏမုတဗာႏ လိတ်အုတ်ကိုသွူ။
၂။ အမုဲင်ꩻနီတဲ့ နီကအဝ်ႏလွေꩻထာꩻယို တားလဲ့ ရုဲင်ꩻတသွိုးထာꩻဖုံႏယို တွမ်ႏရေႏရွယ်ႏချက်မုဲင်ꩻဟောင်း သေချာထွူတဲင် နီကဒေါ့ꩻဒါႏငေါဝ်းရာႏ အထင်ႏအလင်ဖုံႏ ကထွိုင်ႏငီႏတရျားလို့ဝင်ꩻတဲင်တွော့ နီဖဲ့ꩻနီခဝ်ယူႏဒေါ့ꩻဒါႏစာႏနာႏဒါႏသွူနောဝ်ꩻ သွဉ်ထူႏကေႏလယ်ႏမုဒျာႏနေနေသွူ။
သွဉ်ထူႏကေႏလယ်ႏမု(၂)
editသွဉ်ထူႏကေႏလယ်ႏမုယိုနောဝ်ꩻ အနယ်ꩻဗျူဟာတဲ့ တဗွိုန်တဝ်းလို့ဝင်ꩻသွူ။သွဉ်ထူႏလွေꩻခင်ႏလမ်းဖုံႏတဲ့ တဗွိုန်တဝ်းလို့ဝင်ꩻ အကွာႏလွေꩻနောဝ်ꩻစားသွူ။ နုဲင်းယိုကိုတဲ့ သွဉ်ထူႏလွေꩻ လိတ်သွဉ်ခန်ꩻအခန်ꩻကိုသွူ။အခန်ꩻလိတ်သွဉ်ခန်ꩻအကို နီကသွဉ်ထူႏဒါႏဘာႏသာႏယိုနောဝ်ꩻ ဖေႏကကေႏလယ်ႏနောဝ်ꩻ၊ဖေႏကသေဖြွဉ်တဲ့နောဝ်ꩻ လိုꩻပေႏဖုံႏဖေႏကသေနာႏတဲ့နောဝ်ꩻ ဆရာႏအနေႏတဲ့ အရေꩻကီꩻငါႏသွူ။လိုꩻပေႏဖုံႏကဒေါ့ꩻဒါႏငေါဝ်းဖုံႏယို အစပ်ဆွိုင်ꩻလို့ဝင်ꩻအဝ်ႏနဲ့အဝ်ႏတားနဲ့ဟောင်း။ ကသွဉ်ဖေႏသားတဲ့ လိုꩻပေႏတဖြာꩻစီႏအလောင်း သေနာႏလွေꩻဖြွောင်လွေꩻတခွိုင်းမုဲင်ꩻဟောင်း ယိုအလောင်းလိုꩻပေႏအလောင်းတဲ့သေ၊ဆရာႏအလောင်းနမ်းတွမ်ႏနမ်းတဲ့သေချာနောဝ်ꩻ လိတ်သွဉ်ခန်ꩻကို ထွာမွေးငါႏသွဉ်ထူႏမုကေႏလယ်ႏတဗာႏနေနေသွူ။
သွဉ်ထူႏကေႏလယ်ႏမု (၃)
editအလဲင်ႏယိုတဲ့ သွဉ်ထူႏကေႏလယ်ႏမုနောဝ်ꩻ တွမ်ႏဆွိုက်သွယ်ႏရေꩻထာꩻမာꩻရဲဉ်ႏနေးဒျာႏသွူ။ ကပသာလွေꩻဖေႏသားယို တွိုႏသꩻမုအဝ်ႏနဲ့အဝ်ႏတားနဲ့ဟောင်း။ဥပမာႏ ကပသာဒါႏသတင်ꩻအချက်ဖုံႏယို တွမ်ႏမွူးနီꩻ၊အခိန်ႏထဲ့မဲဉ်ႏနေလို့ဝင်ꩻဟောင်း။မိဉ်ႏထဲ့မဲဉ်ႏစဲင်းစဲ့ဒျာႏနောဝ်ꩻ ကပသာသားတဲ့ ထွာထိုကေႏလယ်ႏမုတဗာႏနေနေသွူ။
ကွဲတွော့ကထူႏခံႏဆွုမ်ႏသားနောဝ်ꩻ လိုꩻတဖြာꩻကပသာဒါႏသတင်ꩻအချက်အဗာႏဖုံႏယို မိဉ်ႏထူႏရေꩻဆွုမ်ႏတားလဲ့ ဆွိုက်သွယ်ႏရေꩻထာꩻမာꩻရဲဉ်ႏတဲ့ တွိုႏသꩻမုတအဝ်ႏတားသွူ။နီဖဲ့ꩻနီခဝ် ကထွိုင်ႏအွဉ်ႏရေꩻ ယွုမ်းအံႏချာငါလို့ဝင်ꩻ တဖြာꩻတွမ်ႏတဖြာꩻအလောင်းတဲင် ဆွိုက်သွယ်ႏရေꩻထာꩻမာꩻရဲဉ်ႏယို အသက်မွံဗန်ဒျာႏတဲင် ထွာထိုꩻသွဉ်ထူႏကေႏလယ်ႏမုဒျာႏသွူ။
သွဉ်ထူႏပြောင်ꩻလုဲင်ႏနေး
editပြောင်ꩻလုဲင်ႏနေးကေႏလယ်ႏမုနောဝ်ꩻ နီထူႏသွုံꩻခွုမ်စံႏနွောင်ꩻဒျာႏသွူ။နေးမုဲင်ꩻစားနယ်းတဲင်တွော့ လင်ꩻကွင်ꩻနေးလယ်ႏထောင်နေးစားသွူ။ အဗော့ꩻသွတ်ꩻတဲက်ထွားနေးနောဝ်ꩻ လွေꩻစုဲင်ႏဆေꩻ၊လွေꩻဖြေꩻထာꩻအွိုးဆေꩻဖုံႏသွူ။ကထွိုင်ႏလွေꩻစုဲင်ႏနောဝ်ꩻ အရီးသွတ်ꩻသေအွဉ်ႏသတိꩻသွော့ ဆဲင်ႏမိဉ်ꩻဖုံႏ၊ကစာဒါႏအခင်ႏလမ်းတွမ်ႏတခြိုꩻခြွိုင်းအမျိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။အတဗွိုန်ပီတဝ်းလို့ဝင်ꩻကွေး။ ကလွဉ်ဖြေꩻသားတဲ့နောဝ်ꩻ လိုꩻအမျိုꩻမျိုꩻဖုံႏဒျာႏ တဗွိုန်တဝ်းလို့ဝင်ꩻသွူ။ကစာသားတဲ့နောဝ်ꩻ သီထွာသွူလယ်ႏထောင်ထွားသားက ဝွေꩻသီးအဒေါ့ꩻအဖြဝ်ႏယို တွမ်ႏကဖြေꩻသားနောဝ်ꩻ အကွာႏတန်ကွေး။ယလဲင်ႏလဲင်ႏတဲ့ သီရအဝ်ႏကျုံႏဒါႏ လိုꩻဖုံႏဖြေꩻထာꩻဖုံႏ အွဉ်ႏယွမ်ꩻဖေႏမွိုင် အငိုꩻပေါင်းကားငါႏနယ်း စစွဉ်ႏငဝ်းယိုစားနောဝ်ꩻ ရဟွိုန်ထွꩻဗာႏဒျာႏသွူ။နီကထွိုင်ႏထီႏထွားနောဝ်ꩻစားတဲင်တွော့ နီမူလအတွိုင်ꩻယို ပြောင်ꩻလုဲင်ႏတေားကေႏလယ်ႏမု သွဉ်ထူႏအလင်နောဝ်ꩻ အဝ်ႏအာတန်သွူ။
ဉာဏ်ႏပညာႏအရန်းရန်း
editနုဲင်းကမ္ဘာႏလောင်းယို ခမ်းထီနုဲင်ႏငံႏတန်သားဖုံႏနောဝ်ꩻ ခမ်းထီထင်ႏထိုပြွူႏဖြိုမုယို တဲက်ထွားတွမ်ႏဒါႏလိတ်ဒါႏတဝ်းလိတ်သွူ။ပညာႏအဆင်ႏအရန်းဖုံႏသွူ။ခွယ်ꩻချာꩻလိုꩻမျိုꩻအဆင်ႏရန်းတဲ့ တမွေးတဝ်းသွူ။ကဒါႏခါꩻဒါႏပညာႏအရန်းရန်းယို ခွုမ်စံႏခင်ႏလမ်းတဗွိုန်တောဝ်းလို့ဝင်ꩻသွူ။နုဲင်းခမ်းလင်နောဝ်ꩻ ထူႏသွုံꩻတွမ်ႏဉာဏ်ႏပညာႏအရန်းရန်းတဲင် သွင်ꩻသော့ꩻထာꩻမာꩻခွင်ႏကိုသွူ။အခိန်ႏတွမ်ႏအခိန်ႏဒျာႏတဲင် ကထွိုင်ႏအွဉ်ႏရေꩻအခိန်ႏတဲင် ဝွေꩻသီးခမ်းနဝ်ꩻ အထင်ႏထိုကီစွဉ်ႏလွဉ်းလွဉ်းသွူ။ နုဲင်းနီသွဉ်းသီးခမ်းက လိုꩻမျိုꩻပေါင်ꩻစိုမ်ႏတဲ့သမ်းအာတဖဲ့ꩻ၊နုဲင်းဥပမာႏတဲ့ ကေတွမ်ႏချို့ꩻယို ပါꩻမုဲင်ꩻတန်တဲ့ ပါꩻမုဲင်ꩻနွောင်ꩻ၊နမ်းပေႏအာႏပေႏသားတဲ့ ခမ်ႏဗာႏအတန်သားတေက်ꩻနျꩻဖုံႏသွူ။ယိုစားနောဝ်ꩻ ဆွုံꩻဖျတ်တွမ်ႏဉာဏ်ႏအရန်းရန်းတလꩻတောဝ်းသွူ။ ဉာဏ်ႏပညာႏအရန်းရန်းကရိုꩻနောဝ်ꩻ လိုꩻအခွင်ꩻအရေꩻယို တသွိုန်တွောင်းဖေႏဒျာႏလို့ဝင်ꩻသွူ။တေက်ꩻနျꩻတားလို့ဝင်ꩻဖုံႏ၊မာꩻခွင်ꩻအဗွေတဗာႏတဲ့ဖေႏဒျာႏတဲင် တွမ်ႏစီꩻကန်ꩻဥပဒေႏနေးဒျာႏသွူ။ယိုစားနောဝ်ꩻ ထွာထိုꩻတေားဒျာႏ ခမ်းထီအရန်းရန်းတဲက်ထွားနောဝ်ꩻစားသွူ။
တဲက်ထွားနီလိုꩻသီးဖဝ
editနုဲင်းသီအိုရီတဗာႏအကျောင်ꩻခရာႏနောဝ်ꩻ ကတဲက်ထွားနီလိုꩻသီးနောဝ်ꩻတဲ့ အနယ်ꩻမျိုꩻစွုမ်ႏနေးတဲင် လိတ်အုတ်ကအွဉ်ႏဖောႏနယ်နောဝ်ꩻ သွဉ်ထူႏထွုမ်ႏထောင်ထွားမုဖုံႏသွူ။နုဲင်းခမ်းထီတန်ဖုံႏနောဝ်ꩻ လိုတဖြာꩻစီႏခြွေခြာႏချံꩻသာႏမုနောဝ်ꩻ တဲက်ထွားနေးတွမ်ႏလိုꩻမုအဆင်ႏရန်းဖုံႏတဲ့အောဝ်ႏဒျာႏသွူ။တဲက်ထွားနေးတွမ်ႏဒါႏပညာႏတဲင် ကဒါႏပညာႏယိုနောဝ်ꩻ မဲ့ခေ့ꩻတပင်စားမွေးတောဝ်းစားတဲင် မဲ့အဝ်ႏနီပင်တဲ့ ထီႏနီပင်ထာတဲင် စာႏနာႏမုတရာꩻယို တဖြာꩻတွမ်ႏတဖြာꩻအလောင်ꩻယို အဝ်ႏဒင်ႏလို့ဝင်ꩻအလောင်းတဲင် ငိမ်ꩻချံꩻသာႏယာႏမုအရသာႏယို ခံးစာꩻဗာႏလွသွူ။ ယိုဖုံႏနောဝ်ꩻ ခမ်းထီတန်အလင်သီး တဲက်ထွားနီလိုꩻသီးဖဝနောဝ်ꩻစားသွူ။နီသွဉ်းသီးမျန်ႏမာႏခမ်းက နုဲင်းပညာႏသျင်ႏသားသီးကသွုံꩻသပ်နောဝ်ꩻ လိုꩻအတ္တသꩻဓာတ်ꩻယို ခမ်းကိုယို အဝ်ႏသော့ꩻအာတန်တဲင် မွေးမဲဉ်ႏနေမကောင်းနောႏ ကွပ်တငိမ်ꩻချံꩻတဝ်းနောဝ်ꩻ ခမ်းသားတဲ့ခံႏဗာႏစဲ့ဖေꩻတံႏဖုံႏနောဝ်ꩻ အတ္တဝါဒဒျာႏရင်ကရိုနေား။
သွဉ်ထူႏကေႏလယ်ႏမု (၄)
editနီကသွဉ်ထူႏဒါႏတဲ့နောဝ်ꩻ၊ကလွူꩻထွားဒါႏထာꩻတဲ့နောဝ်ꩻ နီထာꩻယူႏယိုတဉ်ႏခွေါင်သွူတဲင် သေနာႏထွူတဲင် ရီငေါဝ်းရီဖုံႏယို ကမဲဉ်သေဒါႏအကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏ ထွုမ်ႏမော့ꩻချာတဲ့နောဝ်ꩻ၊လိုꩻတဖြာꩻအလောင်းသေထွꩻဗာႏတဲ့နောဝ်ꩻ တွမ်ႏနီကရေႏတဲ့ တနꩻထဲ့မဲဉ်ႏသော့တဲ့ သွဉ်ထူႏကေႏလယ်ႏမုဒျာႏသွူ။ ဥပမာႏအနေႏတဲက်ထွားဗာႏတဲ့နောႏ နီကဆွိုက်သွယ်ႏဒါႏတွမ်ႏသွꩻဖုံႏ၊နားဟွိုန်စုဖုံႏယို လိုꩻလောင်အလင်ဖုံႏယို ကေႏလယ်ႏမုတဲ့အဝ်ႏဒျာႏ ရိုꩻကီလဲ့ သွဉ်ထူႏလွူꩻထွားမုမိဉ်ႏတအဝ်ႏခါꩻတဝ်းနဝ်ꩻ အမာႏအာအာတဲ့ ခွဲးကျုံႏဗာႏသွူ။သွဉ်ထူႏဒါႏအကိုကေႏလယ်ႏတဝ်း မွေးတဝ်း လꩻသွဉ်ထူႏဆွိုက်သွယ်ႏဗာႏဒွိုန်းတဲင်တွော့ အထွာဒါႏ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ဖေႏကကေႏလယ်ႏနောဝ်ꩻ တွမ်ႏလိုꩻတသိဉ်ရိုꩻဒွုမ်တဲင် တွမ်ႏနီသွꩻ၊နားဟွိုန်စုယိုနောဝ်ꩻ ထွာအီနီဆွိုက်သွယ်ႏကေႏလယ်ႏမုတဗာႏတဲင် မာꩻထွာအီနီသွဉ်ထူႏကေႏလယ်ႏမုသွူ။
သွဉ်ထူႏကေႏလယ်ႏမု (၅)
editသွဉ်ထူႏကေႏလယ်ႏမုယိုဖုံႏနောဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးဖောႏနယ်ယင်းအနယ်ꩻဗျူဟာတဲ့ ထာꩻမာꩻခွင်ႏကို၊ထောင်ထွားရေꩻတဖူꩻဖုံႏတွမ်ႏဖဝယပ်ခုဲင်ႏမုဖုံႏသွူ။သွဉ်လိတ်နေးတွမ်ႏထာꩻမာꩻခွင်ႏနေးနောဝ်ꩻ အီႏထဲ့မဲဉ်ႏဗာႏတထပ်ချင်ႏနေးတဲ့ ရတထွာကွို့ꩻတောဝ်း ကွဲတွော့ သေအနယ်ꩻတဲင်အယိုꩻကယ်ꩻထဲင်းဒျာႏ လိုꩻတသေတဝ်းသွူ။ဥပမာႏ သေင်ႏခြုံးတန်တခြုံးနောဝ်ꩻ မာꩻအီထမုဲင်ꩻလဟောင်း။ ကသေသားတဲ့ မာꩻအီလမ်းဖုံႏလꩻစစွဉ်ႏ၊ကွဲတွော့ယဟန်ႏနောဝ်ꩻ မာꩻအီသိုႏ ယိုကိုတဲ့ထာꩻယူႏကွာႏလဲဉ်းသွူ။ ဖေႏကသေနာႏတဲင် ထောင်ထွားရေꩻဖုံႏယို မာꩻဗာႏသွူ။ထောင်ထွားရေꩻဖဲ့ꩻတွမ်ႏထာꩻမာꩻခွင်ႏကို ခွုမ်စံႏမာꩻဒါႏလဲဉ်းတဲင် နီသွဉ်ထူႏကေႏလယ်ႏမုယို အောင်ႏမျင်ႏဗာႏသွူ။
အစွိုꩻတိဉ်ႏခွေါင်မု
editမာꩻထာꩻမာꩻတွမ်ႏအစွိုꩻယိုနောဝ်ꩻ အရေꩻကီꩻငါႏအဖဲ့ꩻတွမ်ႏအခဝ်နောဝ်ꩻတဲ့ ထွုမ်ႏထောင်ထွားရေꩻဖုံႏယိုတဲ့ အခိန်ႏတွမ်ႏအခိန်ႏတိဉ်ႏကျမုတဗာႏ အဝ်ႏခါꩻဗာႏ၊အစွိုꩻအခါႏအွဉ်ႏထွော့ခါꩻဗာႏ စီꩻကန်ꩻဖုံႏတွမ်ႏမာꩻထွူလဲဉ်းထာꩻမာꩻရိုꩻကီလဲ့ ကအီႏမာꩻသွုပ်ယင်းထာꩻမာꩻရဲဉ်ႏဖုံႏယို ဖေႏေသဖြွောင်ချာငါဗာႏလို့ဝင်ꩻသွူ။ မာꩻထာꩻမာꩻအစွိုꩻအခါႏတဲ့ ဖဝယပ်ခုဲင်ႏဖုံႏတဲ့ နမ်းပဲင်ႏပငါပရာꩻတဲ့အဝ်ႏရောင်ဒျာႏသွူ။ယွော့ပင်ႏတသွောင်း၊စွဲးကမ်းချာငါဗာႏလို့ဝင်ꩻ၊ထူႏရေꩻဗာႏလို့ဝင်ꩻသွူ။ ထာꩻယွုမ်းအံႏမုတရာꩻယို ကအွဉ်သားတွမ်ႏထောင်လွဉ်သားအခါႏ အရေꩻတန်ငါႏ အစွိုꩻတိဉ်ႏခွေါင်မုတဗာႏသွူ။
ထာꩻမာꩻအစီႏအစဲဉ်ႏ
editထာꩻမာꩻအစီႏအစဲဉ်ႏယိုနောဝ်ꩻ ထွာဒျာႏသွဉ်ထူႏမုစွန်ꩻထီတဗာႏဒျာႏနေနေသွူ။ဖေႏကကေႏလယ်ႏဗာႏ ထာꩻမာꩻရဲဉ်ႏတဗာႏနောဝ်ꩻ သွဉ်ခွုမ်စံႏဗာႏနေးမꩻ ရအီႏကေႏလယ်ႏဒါႏသွူ။ထာꩻမာꩻရဲဉ်ႏအစီႏအစဲဉ်ႏဖုံႏတဲ့ အောဝ်ႏအာငါႏတဲင် တယ်ႏဆို့ꩻဒါႏလမ်းအဟွိုန်အစုနောဝ်ꩻ ဖေႏကတရေꩻနောဝ်ꩻ အဝ်ႏဒင်ႏဒျာႏနီသွဉ်ထူႏမုတွမ်ႏအခွဲးအကျုံႏဖုံႏ မာꩻဒါႏဒါႏထွိုꩻဒါႏဒါႏ ကေႏလယ်ႏမုတဗာႏဒျာႏသွူ။ ကမာꩻဒါႏယိုစားလဲ့ တဖြာꩻအနေႏစားတဲ့ ခြေားငါႏသွူ။ကိဉ်းအာအာတဲ့ တွမ်ႏအစွိုꩻနေးဒျာႏသွူ။ ဥပမာႏအဗော့ꩻသွတ်ꩻနောဝ်ꩻ ကတဲမ်းပြန်ႏဒါႏလိတ်ယိုတဲ့ အဝ်ႏနေးဒျာႏတွမ်ႏထာꩻမာꩻအစီႏအစဲဉ်ႏနေနေတဲင် တလာထွူတလာ နေင်ႏလာအာအာ ကတဲမ်းသွုပ်ဗာႏယင်း လိတ်မူဖုံႏနောဝ်ꩻတဲ့ ကအီႏတဲမ်းဗာႏသားတဲ့နောဝ်ꩻ ကဖေႏလင်လင့်တဗာႏတဲ့နောဝ်ꩻ အစီႏအစဲဉ်ႏကွပ်အဝ်ႏထွူဒျာႏတဲင် ထွို့ꩻခါꩻထာꩻမာꩻအစီႏအစဲဉ်ႏမꩻ မွိုင်ကွိုင်ဗာႏသွူ။