Hạ pháp

Là phương pháp dùng các bài thuốc tẩy và nhuận tràng để đưa các chất ứ đọng trong cơ thể ra ngoài bằng đường đại tiện. Ngoài ra còn để chưa chứng nhiệt kết gây mất nước táo bón trong giai đoạn toàn phát của bệnh truyền nhiễm. Dùng thuốc xổ đẩy xú uế ra ngoài cơ thể

Ứng dụng lâm sàng

• Chứng táo bón do các nguyên khác nhau: mất nước, huyết hư, khí hư.
• Chứng dương minh phủ chứng (hội chứng lục kinh): Nóng từng cơn nói sảng bụng đầy trướng cự án, đại tiện táo lưỡi khô rêu lưỡi vàng mạch trầm nhược.

Tùy mức độ bệnh và thể trạng của người bệnh có thể dùng một trong 3 bài: Đại thừa khí thang, Tiểu thừa khí thang, Điều vị thừa khí thang.

• Chứng phù thũng, ứ nước màng phổi màng tim chỉ dùng cho bệnh nhân có sức khoẻ tốt.
• Chứng hoàng đản nhiễm trùng ứ mật.
• Chứng mụn nhọt kéo dài kèm theo táo bón.
• Chứng huyết ứ đại trường.
• Chứng đàm ẩm ở tỳ vị gây trướng bụng, mạch hữu lực.

Chú ý

Khi dùng thuốc phải chú ý tính chất hàn nhiệt của bệnh:

- Thuốc hàn hạ:

-Thuốc nhiệt hạ:

Phải căn cứ vào thể chất hư hay thực của người bệnh mà dùng thuốc mạnh yếu khác nhau:

- Tuấn hạ(loại tẩy):

- Nhuận hạ:

Không được dùng trong những trường hợp:

- Bệnh thuộc biểu, bán biểu bán lý mà không có chứng táo bón kết hợp.

- Bệnh thuộc chứng dương minh kinh chứng (không có táo bón)

- Người già yếu, phụ nữ sau đẻ, thể trạng hư chứng không dùng được các loại thuốc tẩy

- Phụ nữ đang có thai