Tục ngữ Hán Việt

A

• An cư lạc nghiệp

Chỗ ở ổn định , công việc tốt lành.

• An thân, thủ phận . An phận, thủ thường

Thân nhàn ,tự biết mình . An phận , sống bình thường

B

• Bần cùng sinh đạo tặc. Phú quý sinh lễ nghĩa

Nghèo sanh loạn . Giàu sanh tật

• Bất nhập hổ huyệt, bất đắc hổ tử

Không vào hang cọp sao bắt được cọp con

• Binh quý xuất kỳ bất ý

Binh pháp quý nhất là tấn công bất ngờ.

C

• Cẩn ngôn vô tội . Cẩn tắc vô ưu

Cẩn trọng lời nói , không mang tội . Cẩn trọng hành động , không gap phiền

• Của thiên trả địa

Dể được, dể mất

• Cao nhân tất hữu cao nhân trị

Người giỏi ắt có người giỏi hơn

• Cận mặc giả hắc, cận đăng giả minh

Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng

D

• Dĩ ân báo oán .

Lấy ơn trả oán

• Dĩ oán báo ân .

Lấy oán trả ơn

• Dĩ hoà vi quý .

Hoà thuận ắt sẽ thành công .

• Dĩ độc trị độc .

Lấy độc trị độc

• Dĩ dật đãi lao .

Lấy nhàn thắng mỏi mệt

• Dục tốc bất đạt

Hấp tấp thì sẽ dễ sai lầm

• Dục hoãn cầu mưu

Kéo dài thời gian để tìm mưu kế .

• Danh sư xuất cao đồ

Thầy giỏi , trò giỏi.

• Dưỡng hổ di họa

Nuôi cọp để phiền ( Nuôi ong tay áo)

• Dự bị hơn phòng bị, phòng bị hơn chuẩn bị.

• Danh chính, ngôn thuận, sự tất thành

Danh bất chính, ngôn bất thuận, sự bất thành

Tiếng tốt, lời thuận , việc sẻ thành

Đ

• Đáo giang tùy khúc, nhập gia tùy tục

Thuận theo thời thế. Qua sông tùy khúc sông nông hay cạn, vào nhà nào thì phải tuân thủ qui phép của nhà đó.

• Điểu vị thực vong . Nhân vị lợi vong

Chim chết vì ăn . Người chết vì lợi

• Đa tình tự cổ nan di hận . Dĩ hận miên miên bất tuyệt kỳ

Tình yêu tự xưa không mang hận . Mang hận triền miên không tuyệt kỳ

• Đồng thanh tương ứng . Đồng khí tương cầu . Đồng bệnh tương lân

Tương trợ đồng chủng

• Đả thảo kinh xà

Đánh cỏ động rắn ( Bứt dây động rừng)

H

• Hữu xạ tự nhiên hương

Đồ tốt không cần khoe

• Hửu chí cánh thành

Có chí thì nên

• Hữu duyên bất cần cầu. Vô duyên bất tất cầu

Có duyên không cần cầu. Vô duyên khỏi phải cầu

• Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ

Vô duyên đối diện bất tương phùng

Có duyên ngàn dặm cũng đến tìm

Không duyên gặp hoài cũng chẳng quen

• Họa hổ, họa bì, nan họa cốt

Tri nhân, tri diện, bất tri tâm

Vẽ cọp, vẽ da, khó vẽ xương.

Biết người, biết mặt, khó biết lòng

• Họa vô đơn chí, phước bất trùng lai

Xui xẻo đến dồn dập, may mắn không đến lần hai

• Huynh đệ như thủ túc

Anh em như thể chân tay

• Hổ thác lưu bì, nhân thác lưu danh

Hổ chết để da, người ta chết để tiếng

K

• Kiến nghĩa bất vi vô dũng dã. -- Luận ngữ

Việc nghĩa không làm, không phải trượng phu

• Khẩu Phật tâm xà

Miệng phật lòng rắn => Chỉ kẻ giả dối, ra vẻ muốn giúp người khác thực ra tâm địa rắn rết

• Kỷ sở bất dục , vật thi ư nhân

Điều mình không muốn , đừng làm cho người khác.

L

• Lộng giả thành chân

Biến giả thành thật

• Lưỡng hổ phân tranh . Nhất hổ tử vong

2 hổ tranh đấu, một hổ thương vong

M

• Mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên

Mưu tính ở người, thành sự ở Trời.

• Mỹ nhân tự cổ như danh tướng

Bất hứa nhân gian kiến bạch đầu

Người đẹp từ xưa như tướng giỏi

Không ở cùng người đến bạc đầu.

• Mãnh hổ nan địch quần hồ

Hổ mạnh khó chọi bầy cáo.

N

• Ngọc bất trác bất thành khí . Nhân bất học bất tri lý

Ngọc không mài không giá trị. Người không học không biết lý lẽ.

• Tri sở bất ngôn. Ngôn sở bất tri.

Biết không nói, nói không biết

• Nhất nghệ tinh, nhất thân vinh

Một nghề giỏi, cả đời vinh.

• Nhân định thắng thiên

Người định thắng trời

• Nhân sinh vô thập toàn

Con người sinh ra không ai hoàn mỹ.

• Nhất tướng công thành vạn cốt khô

Một tướng thành công ngàn dân phải chết.

• Nhi nữ thường tình . Anh hùng khí đoản

Tình nữ nhi làm anh hùng nản chí.

O

• Oan oan tương báo. Dĩ hận miên miên

Oán thù không dứt. Để hận đời đời

• Oan có đầu, nợ có chủ

Cái gì cũng có đầu dây mối nhợ, có đầu có đuôi.

• Oan gia gia trả, oan tình tình vương

Oán trả oán. Tình trả tình

P

• Pháp bất vị thân, nghĩa bất dung tình

Pháp luật không bao che người thân, việc nghĩa không bao che tình cảm.

Q

• Quý hồ tinh bất quý hồ đa

Quân quý ở chất chứ không quý ở số. Chỉ việc chất lượng hơn số lượng

• Quân tử báo thù, thập niên bất vãn.

Quân tử báo thù mười năm chưa muộn.

• Quốc hữu quốc pháp, gia hữu gia quy.

Nước có luật nước, nhà có luật nhà.

• Quốc gia hưng vong, thất phu hữu trách

Nước nhà hưng thịnh hay suy vong dân phải có trách nhiệm.

V

• Vạn sự khởi đầu nan

Mọi sự khó lúc đầu

• Vô sự bất đăng tam bảo điện:

Không có chuyện cần giúp thì không tìm đến.

S

• Sự tuy tiểu, bất tác, bất thành

Tử tuy hiền, bất giáo, bất minh. Trang Tử

Việc dầu nhỏ không làm không nên,

Con tuy hiền không dạy không tốt.

• Sĩ khả sát, bất khả nhục

Kẻ sĩ thà chết không chịu nhục

• Song hổ phân tranh, nhất hổ tử vong

Hai hổ tranh đấu thì một hổ sẽ bị thương.

T

• Tận nhân lực tri thiên mệnh

Tận tâm tận lực

• Thiên đường hữu lộ, vô nhân vấn

Địa ngục không đường, hữu nhân lai

Thiên đường có lối không ai đến .

Địa ngục không đường, người lại tìm

• Thiên cơ bất khả lộ 天機不可露

Việc bí mật không thể tiết lộ

• Tiên trách kỷ, hậu trách nhân

Trước trách mình, sau trách người

• Thiên ngoại hữu thiên 天外有天 . Nhân ngoại hửu nhân

Ngoài trời còn có trời cao hơn . Người giỏi còn có người giỏi hơn

• Thiên lý chi hành, thủy ư túc hạ 千里之行，始于足下

Ngàn dặm hành trình, bắt đầu từ bước đầu

• Tôn sư trọng đạo 尊師重道

Kính thầy, trọng đạo nghĩa

Y

• Ý tại ngôn ngoại

Ý lộ ra ngoài